EWANGELIA ŁUKASZA - SPOTKANIE DWUDZIESTE SZÓSTE

Łukasza 22,1-38

PRZYGOTOWANIE DO PASCHY

Łk 22,1-13 (por. Mk 14,12-16; Mt 26,17-25)

1.      Czym były Święto Przaśników[1] i Pascha[2]?

2.      Kto był zainteresowany zabiciem Jezusa? Dlaczego[3]?

3.      Czy człowiek z miasta „niosący dzban wody”, którego mieli spotkać uczniowie, pozostawał w kontakcie z Jezusem? Czy ujrzenie w mieście takiej osoby mogło sprawić uczniom problem[4]?

WIECZERZA PASCHALNA JEZUSA I JEGO UCZNIÓW

Łk 22,14-38 (por. Mk 14,17-31 i Mt 26,20-35)

1.      Jaka to była „właściwa pora (godzina)” (w. 14) na spożycie wieczerzy paschalnej[5]?

2.      W jaki sposób Pan Jezus nadał nowe znaczenie dla „kielicha” i „chleba[6]”?

3.      Porównaj tekst opisujące Ostatnią Wieczerzę z tekstami przedstawiający posiłki opisane przez Łukasza: Łk 9,10-17 (nakarmienie pięciu tysięcy) i Łk 24,28-35.

4.      Jaka jest biblijna wymowa przymierza[7]?

5.      Co Pan Jezus nakazał uczniom? Biorąc pod uwagę kontekst wieczerzy – wspomnienie wyzwolenia (wyjścia) Izraela z Egiptu, jak Jezus wyjaśnia, o co naprawdę chodzi w Wyjściu[8]? Jak Kościół praktykował to „ustanowienie Pańskie”?

6.      Jakie znaczenie miało w kulturze żydowskiej wskazanie zdrajcy przy okazji wspólnego posiłku[9]?

7.      Co Pan Jezus miał do powiedzenia uczniom na temat wielkości?

8.      Jaką obietnicę złożył Jezus uczniom?

9.      Co jest przedmiotem troski Pana Jezusa w rozmowie z Piotrem (w. 31-32)?

10.  O jakim „wysłaniu” uczniów mówi Pan Jezus[10]? (w.35)

11.  Czy Pan Jezus zachęca do zbrojnego – krwawego powstania?

---

[1] Początkowo Święto Przaśników i Pascha były oddzielnymi świętami, jednak z czasem (po zburzeniu Świątyni Salomona) rozdział pomiędzy tymi oboma świętami stracił swe znaczenie. Współcześnie Żydzi używają tych nazw zamiennie. Święto Przaśników miało uświadomić Izraelitom, że nie tylko oni sami, ale również wszystko co posiadają, należy do Pana. Uroczystość ta zaczynała się zaraz po Święcie Paschy – czyli dniu, kiedy składano ofiarę z baranka. Każdy pielgrzym składał w Świątyni na ofiarę swojego baranka. Kapłan zbierał krew zwierzęcia do naczynia i wylewał ją na ołtarz. Później pielgrzymi spożywali ofiarowanego baranka.

[2] Słowo „pesach” oznacza „przejść”, „ominąć”. Tej nocy, kiedy anioł Boży przechodził przez Egipt powodując śmierć wszystkich pierworodnych, domy Izraelitów chronione były krwią baranka paschalnego. W następstwie tego, naród Izraela został wypuszczony z niewoli i wyszedł z ziemi egipskiej (zob. Wj 12 i 13). Od tamtej pory Pascha upamiętnia ocalenie pierworodnych Izraela od śmierci w Egipcie. Pascha jest początkiem narodowej historii Żydów. Po uwolnieniu narodu Izraela z niewoli egipskiej nastąpiło objawienie przykazań Bożych na Synaju i wędrówka ludu do Ziemi Obiecanej. Święto Paschy jest dla Żydów najważniejszym świętem pielgrzymim, gdyż nosi w sobie sens obu pozostałych. W momencie ustanowienia narodu otwiera się przed nim widok na dalsze jego losy. Ze świętem Paschy wiązała się wieczerza paschalna podczas której spożywano baranka paschalnego i przaśny chleb (tzw. przaśniki, hebr. maccot), sporządzony tylko z mąki i wody na pamiątkę chleba, który jedli przodkowie (Wj 12,34.39). Spożywano przy tym gorzkie zioła, aby przypomnieć sobie ciężkie lata niewoli.

W czasie wieczerzy paschalnej pije się cztery kielichy wina. Każdy kielich ma swoją nazwę i odnosi się do czterech obietnic Boga: „Uwolnię was spod ciężaru robót w Egipcie i wybawię was z niewoli. Wyzwolę was okazując wielką moc i wielkie wyroki. Przyjmę was jako Swój lud, będę dla was Bogiem” (zob. Wj 6:6-7). Sugeruje się, że przy trzecim kielichu, zwanym „kielichem zbawienia”, Jezus wypowiedział znamienne słowa zapisane w Ewangeliach. Czwarty kielich symbolizował Bożą obecność. Niektórzy sugerują, że Jezus nie wypił z tego czwartego kielicha, przygotowując się na swoją mękę.

[3] Chęć użycia siły wobec Jezusa pojawiła się u przywódców religijnych już wcześniej (zob. Łk 6,11; 20,19). Realizację tego zamiaru mógł powstrzymywać strach przed zamieszkami, które mogłyby pojawić się w efekcie tego czynu. Judasz pozwolił władzom na potajemne aresztowanie Jezusa.

[4] Rzadko (prawie wcale) się zdarzało, aby mężczyzna nosił dzban z wodą. Wodę nosiły kobiety, mężczyźni nosili bukłaki z winem.

[5] Wieczerzę paschalną spożywano po zachodzie słońca. W kwietniu zmierzch zapadał w Jerozolimie około godz. 6 wieczorem i wtedy zasiadano (właściwie spoczywano) do posiłku. W wieczerzy brała zwykle udział jedna lub dwie rodziny. Jezus i Jego uczniowie tworzą jakby jedną rodzinę.

[6] Słowa Pana Jezusa: „To jest Moje ciało”, można lepiej zrozumieć w świetle tradycyjnych słów, które Żydzi wypowiadali nad chlebem paschalnym: „To jest chleb cierpienia naszych przodków, który spożywali, wychodząc z Egiptu”.

[7] Przymierze to układ między dwiema stronami, często przypieczętowany ofiarą ze zwierzęcia. W Biblii odnosi się ono do porozumienia zawartego przez Boga z Izraelem, uwarunkowanego posłuszeństwem Izraela (Wj 24,1-8). Jezus ustanawia Nowe Przymierze, które zapowiadali prorocy: Jer 31,31-33 (zob. Hbr 8,8.13), oparte na posłuszeństwie Jezusa i ofierze Jego śmierci.

[8] Jezus zapowiada swoją (już bardzo bliską śmierć), która ma ustanowić Nowe Przymierze. Słowa: „krew” i „przymierze” pojawiają się razem jeszcze tylko dwa razy w tekście biblijnym: Wj 24,8 i Za 9,11. Tak jak przymierze mojżeszowe było ratyfikowane przez rozlanie krwi (Wj 24,8), jak Nowe Przymierze również wymagało rozlania krwi (zob. Hbr 9,22). Pan Jezus wskazuje na zasadniczy cel Jego przyjścia – śmierć na krzyżu za grzechy świata. Wieczerza Pańska jest wspominaniem krzyża (1 Kor 11,26), ale jednocześnie kieruje nasze oczy w przyszłość – na Jego chwalebne przyjście i nastanie Królestwa Bożego.

[9] Zdrada towarzysza posiłku była uznawana za czyn szczególnie niegodziwy, ponieważ posiłek (gościnność i wspólnota stołu) był traktowany jako wydarzenie tworzące szczególną więź pomiędzy jego uczestnikami.

[10] Jezus posyłał Dwunastu (Łk 9,1-6) i siedemdziesięciu dwóch uczniów (Łk 10,1-12).