PRZYGOTOWANIE DO PASCHY
Łk 22,1-13 (por. Mk
14,12-16; Mt 26,17-25)
3. Czy człowiek z miasta „niosący dzban wody”, którego
mieli spotkać uczniowie, pozostawał w kontakcie z Jezusem? Czy ujrzenie w
mieście takiej osoby mogło sprawić uczniom problem[4]?
WIECZERZA PASCHALNA JEZUSA I JEGO UCZNIÓW
Łk 22,14-38 (por. Mk 14,17-31
i Mt 26,20-35)
3. Porównaj tekst opisujące Ostatnią Wieczerzę z tekstami
przedstawiający posiłki opisane przez Łukasza: Łk 9,10-17 (nakarmienie pięciu
tysięcy) i Łk 24,28-35.
5. Co Pan Jezus nakazał uczniom? Biorąc pod uwagę kontekst
wieczerzy – wspomnienie wyzwolenia (wyjścia) Izraela z Egiptu, jak Jezus
wyjaśnia, o co naprawdę chodzi w Wyjściu[8]? Jak Kościół praktykował to „ustanowienie Pańskie”?
7. Co Pan Jezus miał do powiedzenia uczniom na temat
wielkości?
8. Jaką obietnicę złożył Jezus uczniom?
9. Co jest przedmiotem troski Pana Jezusa w rozmowie z
Piotrem (w. 31-32)?
11. Czy Pan Jezus zachęca do zbrojnego – krwawego
powstania?
[1]
Początkowo Święto Przaśników i Pascha były oddzielnymi świętami, jednak z
czasem (po zburzeniu Świątyni Salomona) rozdział pomiędzy tymi oboma świętami
stracił swe znaczenie. Współcześnie Żydzi używają tych nazw zamiennie. Święto Przaśników miało uświadomić
Izraelitom, że nie tylko oni sami, ale również wszystko co posiadają, należy do
Pana. Uroczystość ta zaczynała się zaraz po Święcie Paschy – czyli dniu, kiedy składano ofiarę z baranka.
Każdy pielgrzym składał w Świątyni na ofiarę swojego baranka. Kapłan zbierał
krew zwierzęcia do naczynia i wylewał ją na ołtarz. Później pielgrzymi spożywali
ofiarowanego baranka.
[2] Słowo „pesach”
oznacza „przejść”, „ominąć”. Tej nocy, kiedy anioł Boży
przechodził przez Egipt powodując śmierć wszystkich pierworodnych, domy
Izraelitów chronione były krwią baranka
paschalnego. W następstwie tego, naród Izraela został wypuszczony z
niewoli i wyszedł z ziemi egipskiej (zob. Wj
12 i 13). Od tamtej pory Pascha upamiętnia ocalenie pierworodnych
Izraela od śmierci w Egipcie. Pascha jest początkiem narodowej historii
Żydów. Po uwolnieniu narodu Izraela z niewoli egipskiej nastąpiło objawienie
przykazań Bożych na Synaju i wędrówka ludu do Ziemi Obiecanej. Święto Paschy
jest dla Żydów najważniejszym świętem pielgrzymim, gdyż nosi w sobie sens obu
pozostałych. W momencie ustanowienia narodu otwiera się przed nim widok na
dalsze jego losy. Ze świętem Paschy wiązała się wieczerza paschalna podczas której spożywano baranka paschalnego i
przaśny chleb (tzw. przaśniki, hebr. maccot),
sporządzony tylko z mąki i wody na pamiątkę chleba, który jedli przodkowie (Wj
12,34.39). Spożywano przy tym gorzkie zioła, aby przypomnieć sobie ciężkie lata
niewoli.
W czasie wieczerzy paschalnej pije się cztery kielichy wina. Każdy kielich ma
swoją nazwę i odnosi się do czterech obietnic Boga: „Uwolnię was spod
ciężaru robót w Egipcie i wybawię was z niewoli. Wyzwolę was
okazując wielką moc i wielkie wyroki. Przyjmę was jako Swój lud, będę
dla was Bogiem” (zob. Wj 6:6-7). Sugeruje się, że przy trzecim kielichu, zwanym
„kielichem zbawienia”, Jezus
wypowiedział znamienne słowa zapisane w Ewangeliach. Czwarty kielich
symbolizował Bożą obecność. Niektórzy sugerują, że Jezus nie wypił z tego
czwartego kielicha, przygotowując się na swoją mękę.
[3] Chęć
użycia siły wobec Jezusa pojawiła się u przywódców religijnych już wcześniej
(zob. Łk 6,11; 20,19). Realizację tego zamiaru mógł powstrzymywać strach przed
zamieszkami, które mogłyby pojawić się w efekcie tego czynu. Judasz pozwolił
władzom na potajemne aresztowanie Jezusa.
[4] Rzadko
(prawie wcale) się zdarzało, aby mężczyzna nosił dzban z wodą. Wodę nosiły
kobiety, mężczyźni nosili bukłaki z winem.
[5]
Wieczerzę paschalną spożywano po zachodzie słońca. W kwietniu zmierzch zapadał
w Jerozolimie około godz. 6 wieczorem i wtedy zasiadano (właściwie spoczywano)
do posiłku. W wieczerzy brała zwykle udział jedna lub dwie rodziny. Jezus i
Jego uczniowie tworzą jakby jedną rodzinę.
[6] Słowa
Pana Jezusa: „To jest Moje ciało”, można lepiej zrozumieć w świetle
tradycyjnych słów, które Żydzi wypowiadali nad chlebem paschalnym: „To jest
chleb cierpienia naszych przodków, który spożywali, wychodząc z Egiptu”.
[7]
Przymierze to układ między dwiema stronami, często przypieczętowany ofiarą ze
zwierzęcia. W Biblii odnosi się ono do porozumienia zawartego przez Boga z
Izraelem, uwarunkowanego posłuszeństwem Izraela (Wj 24,1-8). Jezus ustanawia
Nowe Przymierze, które zapowiadali prorocy: Jer 31,31-33 (zob. Hbr 8,8.13),
oparte na posłuszeństwie Jezusa i ofierze Jego śmierci.
[8] Jezus
zapowiada swoją (już bardzo bliską śmierć), która ma ustanowić Nowe Przymierze.
Słowa: „krew” i „przymierze” pojawiają się razem jeszcze tylko dwa razy w
tekście biblijnym: Wj 24,8 i Za 9,11. Tak jak przymierze mojżeszowe było
ratyfikowane przez rozlanie krwi (Wj 24,8), jak Nowe Przymierze również
wymagało rozlania krwi (zob. Hbr 9,22). Pan Jezus wskazuje na zasadniczy cel
Jego przyjścia – śmierć na krzyżu za grzechy świata. Wieczerza Pańska jest
wspominaniem krzyża (1 Kor 11,26), ale jednocześnie kieruje nasze oczy w
przyszłość – na Jego chwalebne przyjście i nastanie Królestwa Bożego.
[9] Zdrada
towarzysza posiłku była uznawana za czyn szczególnie niegodziwy, ponieważ
posiłek (gościnność i wspólnota stołu) był traktowany jako wydarzenie tworzące
szczególną więź pomiędzy jego uczestnikami.
[10] Jezus
posyłał Dwunastu (Łk 9,1-6) i siedemdziesięciu dwóch uczniów (Łk 10,1-12).