EWANGELIA ŁUKASZA - SPOTKANIE SIEDEMNASTE

Łukasza 13,1-35

WEZWANIE DO NAWRÓCENIA

Łk 13,1-9

1.       Kim był Piłat[1]?

2.       Dlaczego Jezusowi przyniesiono wieść o zamordowanych Galilejczykach?

3.       Jak Jezus reaguje na wiadomość? Na co zwraca uwagę słuchaczom?

4.       Czego metaforą jest drzewo figowe w przypowieści Jezusa? A czego jego właściciel i opiekun ogrodu?

5.       Do czego zachęca przypowieść Jezusa?

UZDROWIENIE KOBIETY W DNIU SZABATU

Łk 13,10-17

1.       Co Jezus robił w synagodze[2]?

2.       Co wiemy o kobiecie, którą Jezus uzdrowił?

3.       Jak zareagował przełożony synagogi? Co miał do powiedzenia Jezus?

4.       Jaka lekcja płynie z tej historii? Czy grozi nam hipokryzja ubrana w „religijne szaty”?

KRÓLESTWO BOŻE I JEGO NATURA

Łk 13,18-30

1.       Jak zaczyn[3] (kwas, drożdże) i ziarnko gorczycy[4] obrazują naturę Królestwa Bożego?

2.       Co było troską „Kogoś” pytającego z tłumu?

3.       Dlaczego Jezus posłużył się obrazem „wąskiej (ciasnej) bramy”? Jak dziś można oddać słowa: „Jedliśmy i piliśmy z tobą? Na ulicach naszych nauczałeś?” Dlaczego te doświadczenia nie pomogły?

4.       Co jest powodem odesłania[5] „bijących w bramę i pukających”?

5.       Porównaj w. 29 z pytaniem z w. 23. Jakie wnioski?

6.       Kim są „pierwsi”, kim „ostatni”?

HEROD I JEROZOLIMA

Łk 13,31-35

1.       Jak Jezus odnosi się[6] do informacji faryzeuszów[7], że Herod chce go zabić?

2.       Co Jezus mówi o Jerozolimie? Co zapowiadają słowa „Zobaczycie mnie dopiero wtedy, kiedy będziecie mówili: «Chwała temu, który przychodzi w Imię Pana»”[8]?

---

[1] Pontius Pilatus to po łacinie Piłat z Pontu. Zapewne więc rzymski prokurator pochodził z Pontu, starożytnej krainy w północno-wschodniej Azji Mniejszej, dziś na terytorium Turcji, podbitej przez Rzym w r. 63 p.n.e. Prokurator był urzędnikiem postawionym przez cesarza albo na czele ważnej jednostki administracyjnej (biura kancelarii, zarządu dróg, itp.) albo na czele prowincji. W tym ostatnim przypadku (dotyczącym Piłata) miał uprawnienia namiestnika. Poza Ewangeliami i apokryfami istnieją dwa ważne źródła historyczne oceniające zarządzanie Judeą przez Piłata. Są to źródła żydowskie. Piszą o nim mianowicie filozof Filon z Aleksandrii i historyk Józef Flawiusz. Obaj przedstawiają prokuratora jako nieprzyjaciela Żydów. Judea do roku 6 nie była rzymską prowincją. Rządzący nią syn Heroda Wielkiego, Archelaus, podlegał namiestnikowi prowincji Syrii. Od roku 6, gdy usunięto Archelausa i wprowadzono bezpośredni zarząd rzymski, była zaliczana do trzeciej grupy prowincji cesarskich (obok prowincji senatorskich i cesarskich), zarządzanych przez prokuratorów. Były to terytoria, które uważano za niemożliwe do zasymilowania z pozostałą częścią państwa. Prokuratorzy w tych prowincjach mieli za zadanie przede wszystkim czuwać nad spokojem w danym kraju, by nie dopuścić do ewentualnej agresji przeciwko Rzymowi. Jego zadanie polegało także na skutecznym ściąganiu podatków. Kariera Piłata w Judei skończyła się w roku 36 (lub na początku 37). Namiestnik ośmielił się pieniądze należące do świątyni przeznaczyć na budowę wodociągu w Jerozolimie. Według Żydów pieniądze świątynne mogły być użyte tylko na cele religijne. Tej prowokacji prokurator nie przetrwał. W Judei wybuchł bowiem bunt, który musiały uśmierzyć krwawo legiony Lucjusza Witeliusza, prokonsula Syrii (masakra Samarytan na górze Garizim). Na wniosek Lucjusza Witeliusza cesarz odwołał Piłata z Pontu do Rzymu.

[2] Zdarzało się często, że przewodniczący synagogi prosił gości, aby zabrali głos – pouczyli zgromadzonych.

[3] Zaczyn (kwas) często symbolizuje coś złego, ale tutaj jest symbolem wzrostu i przemiany. Trzy miary mąki (dosłownie „garnce” – gr. sata miały objętość ok. 10-11 litrów) o których mówi Jezus pozwalały na wypieczenie chleba dla 100 osób.

[4] Gorczyca czarna wyrasta z wyjątkowo małego nasienia, a osiąga wysokość nawet do 3 metrów.

[5] Odesłani – z gr. apostete. W swojej rzeczownikowej formie słowo to jest tłumaczone jako „apostazja”. Oznacza ono całkowite wyrzeczenie się kogoś lub czegoś. W tekście oznacza to, że właściciel domu nie chce mieć z pukającymi nic wspólnego. „Sprawcy nieprawości” to nawiązanie do Ps 6,8 (por. Ps 119,115; 139,19).

[6] Nazywa Heroda lisem, który był w ST symbolem intryganta (Pnp 2,15; Neh 4,3). Właściwe Jezus używa formy żeńskiej „lisica”, co dla wielu dowodzi, że Jezus demaskuje „szarą eminencję” – żonę Heroda, pod której pantoflem żył tetrarcha.

[7] Herod nie był popularny wśród Żydów, szczególnie wśród faryzeuszy. Faryzeusze nienawidzili także herodian – zwolenników Heroda. Jednak jeszcze większą nienawiścią obdarzali Jezusa (Łk 5,17.21.30; 6,2.7; 7,30; 11,38-54; 14,1-6), dlatego sprzymierzyli się z Herodiadami (Mt 22,15; Mk 3,6) i współpracowali z nimi, aby zgładzić Jezusa. 

[8] Radosny ton tej wypowiedzi (zob. Ps 118,26) sugerować może wydarzenia związane z drugim przyjściem Chrystusa, gdy każde kolano się zegnie i każdy język wyzna, że Jezus jest Panem. Może kryć się w tym zapowiedź zbawienia wielu Żydów (Rz 11,25-27). Inni wskazują, że choć pierwotny kontekst tych słów zawiera radosne oddawanie chwały, to w Ewangelii jest to zapowiedź sądu (zburzenie Jerozolimy w 70 r. n.e.).