LIST DO KOLOSAN - WPROWADZENIE

Ruiny Kolosów (https://en.wikipedia.org/wiki/Colossae)

Kolosy leżały w dolinie rzeki Likos, w sąsiedztwie innych miast Azji Mniejszej, takich jak – znane z gorących źródeł – Hierapolis i, wymienionej w tekście Apokalipsy Jana, Laodycei – słynącej z bogactw. Te trzy miejscowości, znajdujące w krainie zwanej Frygią, tworzyły swoiste „trójmiasto” (odległości pomiędzy nimi nie były większe niż kilkanaście km). Kolosy szczyciły się w starożytności mianem „wielkiego miasta Frygii” i były ważnym ośrodkiem handlu wełną. Nazwa miasta wywodzi się od określenia „colossinus” oznaczającego barwnik do farbowania wełny. To właśnie warsztaty tkackie uczyniły Kolosy prosperującym ośrodkiem gospodarczym. Do rozwoju miasta przyczyniało się też położenie na szlaku handlowym łączącym, leżący nad Morzem Egejskim, Efez z doliną Eufratu. W czasach Pawła, w I wieku n.e., Kolosy straciły ze swojej świetności na rzecz szybciej rozwijających się Laodycei i Hierapolis.

Miasto było nawiedzane przez trzęsienia ziemi. Wielkie trzęsienie ziemi, w 60/61 roku, za czasów Nerona przyczyniło się do upadku miasta. Od III wieku n.e. Kolosy były opustoszałym miejscem, jego ruiny zostały odkryte na początku XIX wieku.

Miasto zamieszkiwali Frygijczycy, Grecy, a także przedstawiciele innych narodów. Wśród mieszkańców miasta byli też Żydzi, którzy przybyli w te strony na polecenie, hellenistycznego władcy państwa Seleucydów, Antiocha III (panował w latach: 223–187 p.n.e.). Wielokulturowość miasta, podobnie jak i całej Frygii, sprzyjała rozwojowi synkretyzmu religijnego. Obok typowych dla greków wierzeń (kultu Artemidy efeskiej, Zeusa laodycejskiego i innych bóstw) i judaizmu, w pobliskim Hierapolis kwitł kult frygijskiej bogini Kybele. Elementem tego kultu były wizyty kapłanów bogini Kybele w grocie, w której wyziewy trujących gazów skutkowały halucynacyjnymi wizjami – uważanymi za dar bogini.

Nie mamy nowotestamentowego świadectwa, które potwierdzałoby pobyt Pawła w Kolosach. Tym, który przyniósł Ewangelię – dobrą nowinę o ratunku w Chrystusie – mieszkańcom miasta był Epafras. Wskazuje na to treść Listu do Kolosan (Kol 1,4-7).

 

Czytaj Biblię - List do Kolosan 

Tradycyjnie uznaje się, że autorem Listu do Kolosan jest Paweł z Tarsu (Kol 4,18), choć istnieje przypuszczenie, że tekst jest pseudoepigrafem i powstał już po śmierci apostoła. Jednak nie da się nie zauważyć spójności teologicznej listu z innymi tekstami Pawła, w szczególności z Listem do Efezjan. Przyjmując, że list wyszedł spod ręki Pawła, jest on jednym z tzw. listów więziennych (obok Listo do Efezjan, Filipian czy do Filemona), a miejscem przebywania apostoła mógł być Rzym. W takim przypadku za datę napisania listu przyjmuje się drugą połowę 60 roku po Chrystusie.

List do Kolosan był skierowany nie tylko do chrześcijan tworzących wspólnotę w tym właśnie mieście, ale miał także być czytany w pobliskiej Laodycei (Kol 4,16).